Anka Leśniak, patRIOTki
Wernisaż: 26.10.2018 roku, godz. 18.00
Wystawa czynna do 30.11.2018
Kuratorka wystawy: Olga Filanowska

Projekt patRIOTki podejmuje problem patriotyzmu, ukazanego poprzez postawy kobiet z czasów zaborów. Punktem wyjścia jest tu książka Wojciecha Lady Polscy Terroryści, w której autor opisuje zamachy na carskich urzędników dokonywane na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego, czasami skuteczne, lecz często nieudolne, pociągające za sobą przypadkowe ofiary. Kobiety brały w tej aktywności czynny udział, nie tylko roznosząc bibułę, ale także transportując broń, amunicję oraz... rzucając bomby z balkonów, jak Wanda Krahelska, Albertyna Helbertówna czy Faustyna Morzycka.

Jak pisze Wojciech Lada: „był to szereg niemal anonimowych dziś kobiet, które zwykle wpadały po roku lub dwóch działalności”. Po zesłaniu i katordze wracały, prowadząc potem skromne życie robotnic. Historia zapamiętała tylko te, które w II RP stały u boku liczących się mężów, jak Aleksandra Piłsudska, albo te nieliczne, które same robiły karierę polityczną. Zawarte w tytule wystawy słowo RIOT, celowo napisane dużymi literami, pochodzi z języka angielskiego i oznacza zamieszki. Nasuwa się więc pytanie czy polskie „riot girls” dały wyraz emancypacji kobiet, czy też ich zaangażowanie i predyspozycje zostały wykorzystane do budowania patriotycznej narracji umacniającej patriarchat?
Projekt wpisuje się we współczesną żywą debatę o pojęciu patriotyzmu i łączonych z nim pojęć, takich jak suwerenność, naród, walka. Zadaje też pytanie czym jest polski patriotyzm na tle niepokojów i zmian we współczesnej Europie i jak w tej narracji postrzegają siebie kobiety.
Cykl patRIOTki składa się z trzech obiektów-sukien, fotografii oraz video. Forma sukien jest artystyczną interpretacją opisów dotyczących sposobów chowania oraz przenoszenia broni przez kobiety, w specjalnie w tym celu uszytych lub przerobionych sukniach. Kolory sukien – biały, czerwony i czarny odnoszą się do trzech symbolicznych etapów życia kobiety podkreślając fakt, że w walkę włączały się kobiety z różnych pokoleń i różnych klas społecznych.
Fotografie z krótkimi opisami historii kobiet wymienionych w książce Wojciecha Lady wyobrażają postaci, po których często w materiałach archiwalnych pozostało jedynie wymieniane w ciągu innych nazwisko. Video oparte w warstwie wizualnej oparte jest na dokumentacji z realizacji projektu. Obrazom towarzyszy opowiadana historia kobiet patRIOTek oparta na cytatach z książki Wojciecha Lady.


Anka Leśniak urodziła się w 1978 roku. Doktorat na Wydziale Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, dyplom magistra sztuki, praca dyplomowa obroniona z wyróżnieniem na Wydziale Edukacji Wizualnej (obecnie Wydział Sztuk Wizualnych) Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, dyplom magisterski z historii sztuki, Uniwersytet Łódzki,
Od kilkunastu lat zajmuje się rolą kobiet w historii i historii sztuki. Jej projekty mają charakter intermedialny, używa w nich mediów takich jak video, instalacja, fotografia, malarstwo rozszerzone, rzeźba. Pierwsze prace skupione były głównie na cielesności, refleksji nad pojęciami kobiety - artystki, kobiety - modelki, relacji twórcy i odbiorcy oraz nieoczywistością tych podziałów dawniej i dziś - seria Body Printing (od 2007); stanowiły także dialog z maskulinistycznym paradygmatem w historii sztuki Top Models (2007-2009), Muzy Łodzi Kaliskiej (2010). Następnie zaczęła poszukiwać historii kobiet artystek, pytając o ich osobiste doświadczenia i refleksje - projekt Fading Traces. Polskie artystki w sztuce lat 70. (2010) oraz projekt Zarejestrowane (2011), dotyczący sytuacji artystek z jej pokolenia.
W ostatnich latach realizuje prace site-specific na opuszczonych budynkach w tym projekt Invisible inVisible / Niewidzialne Widzialnego (2015-2016) oraz poszukuje historii kobiet „nieumiejscowionych” w historii, z różnych powodów zapomnianych lub pomijanych. Stosuje tu metodę „artystycznego śledztwa”, rozmów z ludźmi, poszukiwań w archiwach, otwarcia na tzw. zbiegi okoliczności i przypadek, wszystko, co może być pomocne przy tworzeniu komunikatu artystycznego.
Wystawy indywidualne, m.in.: Invisible inVisible / Niewidzialne Widzialnego, Galeria Wozownia, Toruń, patRIOTki, Galeria XX1 Warszawa, projekt Invisible inVisible - seria instalacji na fasadach opuszczonych budynków inspirowanych biografiami kobiet nieumiejscowionych w historii: Fifi Zastrow. Acta est fabula, ul. Jaracza 34, Łódź, Michalina zuch dziewczyna, ul. Zachodnia 27A, Łódź, Eugenia żeni się, ul. Drukarska 2, Łódź. Projekt Zarejestrowane: Galeria ON, Poznań (2011) /Muzeum Kinematografii, Łódź (2012), Galeria Entropia, Wrocław (2012), projekt Fading Traces. Polskie artystki w sztuce lat 70, Fokus Łódź Biennale, Galeria Manhattan, Łódź (2010) / Galeria Lokal_30, Warszawa (2011) / Galeria ON, Poznań (2011), Top Models, Galeria Studio, Warszawa.
Stypendium KulturKontakt we współpracy z rządem Austrii, Wiedeń, Austria, Stypendium Kulturalne Miasta Gdańska, Stypendium Prezydent Miasta Łodzi dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i animacją kultury, Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Twórczości i stypendium w Staatliche Akademie der Bildenden Künste, Stuttgart

Koncert „Totus Tuus – CałyM Twój”
2 listopada 2018, g. 20.00

Katedra Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu


Mazowiecki Teatr Muzyczny imienia Jana Kiepury we współpracy z Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu
zapraszają na koncert – kantatę „Totus Tuus – CałyM Twój”, skomponowanej przez Jakuba Milewskiego do libretta Jerzego Binkowskiego.

W koncercie wystąpią wybitni soliści, znani dobrze z innych projektów muzycznych: Natalia Piotrowska, Zosia Nowakowska, Michał Gasz i Janusz Kruciński. Towarzyszyć im będzie Płocka Orkiestra Symfoniczna im. Witolda Lutosławskiego oraz dwa połączone chóry: Chór Akademicki Politechniki Warszawskiej i chór „Tibi Domine”, a wszystko to pod dyrekcją samego kompozytora – Jakuba Milewskiego. Rolę Narratora przyjął autor libretta – Jerzy Binkowski. W koncercie weźmie udział blisko 80 artystów.

Kantata „Totus Tuus – CałyM Twój…” to najnowszy utwór Jakuba Milewskiego – jednego z najmłodszych polskich kompozytorów i dyrygentów, który w swoim dorobku artystycznym ma już wiele docenionych na polskim rynku muzycznym produkcji. Jedną z najważniejszych jest „Tajemnica Eucharystii - Kantata Przemienienia” (do libretta Jerzego Binkowskiego). To pierwsza muzyczna opowieść o Cudzie z Sokółki, napisana na orkiestrę symfoniczną, chór i solistów, a wydana na płycie CD i DVD przez Edycję św. Pawła. Do współpracy przy Kantacie „Totus Tuus – CałyM Twój...” Milewski ponownie zaprosił poetę – Jerzego Binkowskiego.

Kantata „Totus Tuus – CałyM Twój...” jest rodzajem wędrówki przez życie, widzianej z perspektywy Matki, Matki przeżywającej życiowe rozterki i Maryi - Tej, której zawierzył całe swoje życie św. Jan Paweł II w słowach „Totus Tuus”. Tytuł Kantaty Milewskiego ściśle nawiązuje do tej dewizy Papieża, a poprzez dodanie archaicznego tłumaczenia „CałyM Twój” autorzy podkreślili, iż św. Jan Paweł II pochodził z Rodu Słowian i był z nim związany do ostatnich dni swojego ziemskiego pielgrzymowania. Wielka litera M symbolizuje Maryję i odnosi się do papieskiego herbu. Kantata, w zamierzeniu jej twórców, ma nie tylko pełnić rolę edukacyjną dla młodego pokolenia, ale przede wszystkim pielęgnować pamięć o św. Janie Pawle II w 40. rocznicę Jego wyboru na Stolicę Piotrową.

Jakub Milewski jest kompozytorem, który łączy przeróżne style muzyczne: muzykę filmową, gospel, symfoniczną. Jego największym atutem jest tworzenie melodyjnych tematów, które słuchaczy wzruszają i ekscytują swoją radosną dynamiką. Poezja liryczna Jerzego Binkowskiego omija banał religijny na rzecz niespotykanych form litanii, miłosnych duetów, czy głębokich filozoficznych refleksji. Duet Binkowski-Milewski już nie raz zaskoczył niejednoznacznością swojej twórczości, która inspiruje i wzrusza zarówno młodych, jak i starszych słuchaczy. Najnowsza Kantata jest kolejnym niezwykłym etapem w twórczości tych dwóch Artystów.
Wstęp na koncert jest bezpłatny.